Čállán Irene Snarby

Sámi dáiddahistorjá lea dušše badjelaš čuohtejagi, ja vuosttas sámi govvadáiddárat ledje Johan Turi, Nils Nilsson Skum ja John Andreas Savio. Muhto dát lei dušše álgu. Lei easkka 1970-logus ahte dáiddalaš doaibma sámiid gaskkas šattai nu stuoris ahte šattai dárbu oažžut dasa doahpaga: sátni dáidda. Sámi govvadáidda lea ollu ovdánan dan rájes.

1979:s lei Nils-Aslak Valkeapää okta dain geat álggahedje Sámi Dáiddačehpiid Searvvi, gos son maid šattai gudnemiellahttu. Otne leat dán searvvis badjel 70 miellahtu Norggas, Ruoŧas, Suoma ja Ruoššas. Museas Kárášjogas, RDM - Sámiid Vuorká-Dávviris, lea dáiddačoakkáldat gos leat badjel 1000 dáidaga mat ovddastit oasi sámi dáidagis. Otne lea váttis, iige oba leatge riekta, ohcat oktasašvuođa sámi dáiddáriid bargguin. Dán joavkkus leat hui iešguđetlágan olbmot, gos áidna seammaláganvuohta lea ahte sii leat dáiddárat geat gohčodit iežaset sápmelažžan. Muhtimat barget dálááiggedáidagiin ja geahčastagat leat máilmmiviidosaš váttisvuođat, ja earát fas ovddidit iežaset dáidaga ávdnasiid, teknihkaid, tematihkaid ja symbolihkaid bokte man vuolggasadji lea sin sámi duogáš. Dán maŋimus joavkkus lea Nils-Aslak Valkeapää, gean vuolggasadji lei iežas kultuvrras go ráhkadii iežas dáidaga.

Vaikku vel dan institušunealla sámi dáiddahistorjjá ii sáhte lohkat guhkki, de sáhttá sámi govvagiela lohkat ahte dat leamaš čuđiid, ja soaitá duháhiid jagiid bistán, ja go dát govvagiella bukto govvadáidagii de dovdat mii dan dakkaviđe.

Loga olles arthikala (PDF)

Irene Snarby:as lea dáiddahistorihkarlaš lahkaneapmi dáiddárii. Máiddái dán suorggis lea son leamaš máilmmiborgár ja váikkuhan fámolaččat ásahit ja bidjat sámi govvadáidaga kártii 1970-logus. Irene Snarby lea dutki ja stipendiata ja čatnon SARP-prošektii (The Sámi art research project) Romssa Universitehtas.